Leerstrategieën: Zo help je leerlingen optimaal voorbereiden op de toetsweek

De valkuil van passief leren

Nog even snel een samenvatting doorlezen of die ene paragraaf de dag voor de toets. Leerlingen doen het massaal en het geeft hen vaak het idee dat ze alles wel kennen. Wat ze vaak niet door hebben is dat hun brein ze voor de gek houdt. Doordat ze de informatie herkennen, denkt hun brein dat ze de stof beheersen. Maar tijdens de toets lukt het regelmatig niet om de stof op te halen. Dat komt doordat de hersenen niet acitef aan de slag zijn gegaan met de leerstof.

Hoe herken je passief leren bij leerlingen?

• Herhaaldelijk lezen van de leerstof.
• Overmatig gebruik van markeerstiften zonder verdere verwerking.
• Samenvattingen maken en dat zien als leren.

Als mentor is het belangrijk om leerlingen bewust te maken van deze valkuilen en hen te begeleiden naar meer effectieve leerstrategieën.

Het belang van actief leren

Het is belangrijk dat leerlingen de stof niet alleen kunt opnoemen, maar ook echt begrijpen. Alleen dan blijft het in hun langetermijngeheugen zitten. Dit kunnen leerlingen doen door actief met de stof aan de slag te gaan.

Een manier waarop leerlingen de stof echt kunnen begrijpen is door de stof aan zichzelf of iemand anders uit te leggen. Wanneer ze dit doen, moeten ze actief nadenken over wat ze hebben geleerd. Dit proces stimuleert het brein om de informatie niet alleen op te slaan, maar ook te verwerken en te verbinden met bestaande kennis.

Door deze actieve betrokkenheid worden neurale verbindingen in de hersenen versterkt of zelfs nieuwe verbindingen gecreëerd. Dit betekent dat de informatie die ze leren dieper wordt verankerd in hun geheugen, waardoor ze het later gemakkelijker kunnen herinneren en toepassen. Het is als het ware een manier om het brein te ’trainen’ en te zorgen dat de geleerde stof echt blijft hangen.

Actieve leerstrategieën

Er zijn meerdere actieve leerstrategieën die een leerling kan gebruiken om de leerstof beter te begrijpen.

• De stof hardop aan zichzelf uitleggen.
• De stof aan iemand anders uitleggen.
• Een oefentoets maken.
• Zich laten overhoren.
• Flashcards gebruiken en zichzelf hardop overhoren.

Deze leerstrategieën hebben wel een aantal valkuilen, namelijk:

• Niet streng genoeg zijn op de eigen antwoorden.
• Denken dat het antwoord klopt zonder dit te controleren.
• Niet herhalen: één keer een goede oefentoets maken is niet genoeg. Maak later nog een oefentoets om de stof weer op te halen.

Andere handige leertechnieken

Soms lukt het leerlingen niet om bepaalde begrippen, jaartallen of gebeurtenissen te onthouden. Dan kunnen ze een van deze technieken gebruiken:

• Ezelsbruggetjes bedenken.
• Het geheugenpaleis: hierbij koppelt de leerling nieuwe informatie koppelen aan vertrouwde locaties in hun verbeelding, zoals hun huis. Tijdens de toets kunnen ze in hun gedachten door het geheugenpaleis lopen om zo de gekoppelde informatie op te halen.
• Tekeningen maken bij de lesstof. Zo gebruiken leerlingen ook hun rechterhersenhelft en slaan ze de stof beter op.

Conclusie

Door leerlingen bewust te maken van de valkuilen van passief leren en het belang van diepgaand begrip te benadrukken, kunnen leerlingen de stof beter verwerken en opslaan in hun langetermijngeheugen. Het toepassen van technieken zoals het uitleggen van de stof, het maken van oefentoetsen en het gebruik van hulpmiddelen zoals ezelsbruggetjes en het geheugenpaleis, versterkt hun leerproces en zorgt ervoor dat ze beter voorbereidt de toetsweek in gaan.