Menu
Een wederzijdse uitwisseling van informatie over een kind is van belang voor een goede begeleiding van een kind. Zeker als het welbevinden of de prestaties van een kind tegenvallen is het goed om samen te werken in de begeleiding en met elkaar een plan van aanpak te bedenken waarin allerlei factoren worden meegenomen. Hoe gaat het thuis met het kind? Hoe gaat het op school? Ouders kunnen vaak een bredere toelichting geven, bijvoorbeeld door het karakter van een kind te duiden in een situatie.
Het is makkelijk om te verzanden in gesprekken met collega’s en ouders OVER de leerling. De ontbrekende schakel is de leerling zelf. Beter is dat we MET de leerling praten. Hopelijk is dit bij jou op school al het geval! Ik benadruk het MET de leerling in gesprek zijn, omdat de leerling uiteindelijk als een zelfstandige burger de wereld in gaat. En op korte termijn, dat de leerling degene is die zelfstandig volgende week een toets moet kunnen maken, een boekbespreking moet geven of zich staande moet houden in een sociaal moeilijke situatie.
Een tweede reden waarom ik het van belang vind dat we MET de leerling in gesprek zijn, is omdat het kan zijn dat we gedrag dat we observeren verkeerd interpreteren. Als een leerling niet oplet in de les, wordt een leerling makkelijk bestempeld als lui of ongeïnteresseerd. Terwijl hier legio redenen aan ten grondslag kunnen liggen.
Gelukkig zie ik bij steeds meer scholen dat de leerling ook aan tafel zit bij de oudergesprekken. Alhoewel er ook goednieuws-gesprekken zijn, is er meestal iets aan de hand als de ouders op school komen voor een gesprek. Het doel is dan vaak eerst het uitwisselen van informatie om vervolgens tot een plan van aanpak of een oplossing te komen voor een probleem. Hierbij is de rol van de leerling natuurlijk essentieel. De leerling heeft immers de grootste rol in de oplossing!
Praten over jezelf en over je gevoelens is echter niet gemakkelijk. Zeker als je nog jong bent, kan het lastig zijn om hiervoor de juiste woorden te vinden. Daar ligt een belangrijke rol voor de mentor. Het gesprek met de ouders, de leerling en de mentor/vakdocent kan je samen voorbereiden. Geef de leerlingen een aantal denkvragen, waarop ze antwoorden gaan formuleren. Dit zijn aspecten van schoolse vaardigheden die van invloed zijn op de ontwikkeling van de leerling: sociaal-emotioneel, communicatieve vaardigheden, taakgedrag, werkhouding en zelfsturing.
Voorbeelden hiervan zijn:
Communicatieve vaardigheden
– Ben jij beter in praten of luisteren? Waar blijkt dit uit?
– Geef eens een voorbeeld wanneer je rekening hebt gehouden met een ander.
– Als jou iets dwars zit of je bent ergens enthousiast over, hoe vertel je hier dan over?
Zelfsturing
– Zou jij jezelf omschrijven als een zelfstandig persoon? Waarom?
– Als er dingen misgaan, hoe ga jij hier dan mee om?
– Als je een cijfer terugkrijgt, op welke manier onthoud jij dan wat er goed en niet goed is gegaan?
Taakgedrag
 – Maak jij wel eens aantekeningen? Zo ja, bij welke lessen doe je dit?
– Leg eens uit hoe je het leren aanpakt voor…(vul een vak in)?
– Welke vakken vind je makkelijk? Bij welke vakken heb je moeite met de lesstof?
Werkhouding
 – Bij welke lessen vind je het makkelijk om op te letten en bij welke lessen moeilijk?
– Lukt het jou om op tijd op school te komen?
– Beschrijf eens hoe jij je in de les gedraagt. Vind je het makkelijk om je aan de regels te houden?
Sociaal-emotioneel
– Vertel eens iets over jouw contacten in de klas?
– Op welke momenten vraag je om hulp? En wanneer juist niet?
– Geef een omschrijving van jezelf, waar ben je trots op en waar minder trots op?
– Voel je je wel eens emotioneel op school? Hoe kan ik dat aan jou zien?
Nadat je met elkaar informatie hebt verzameld en wellicht tot bepaalde conclusies bent gekomen, wil je ook graag dat er iets verandert of verbetert. Houd hierbij in je achterhoofd dat er drie elementen van belang zijn om gedrag te veranderen, om in beweging te komen. Wellicht heb je al eens gehoord van de zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan. Deze theorie hangt samen met motivatie. De onderdelen zijn autonomie, competentie en relatie.
Autonomie is het gevoel dat je zelf achter het stuur zit. Door de leerling als belangrijkste gesprekspartner te laten meedenken om tot een oplossing of plan van aanpak te komen, maakt dat de leerling aan het roer staat van zijn eigen ontwikkeling.
Soms lukt het niet, omdat de leerling iets echt heel moeilijk vindt of in het verleden negatieve ervaringen heeft opgedaan met een bepaald vak of een vaardigheid. Het zelfvertrouwen is hierdoor gedaald en de leerling heeft misschien de handdoek al in de ring gegooid nog voordat hij het heeft geprobeerd. Ga dan in overleg met de leerling en de vakdocent hoe de leerling met kleine succeservaringen weer meer vertrouwen in eigen kunnen krijgt.
Niet elke leerling vindt school leuk en er zullen dingen zijn die leerlingen misschien niet interessant vinden. Dan kan het helpen om te werken aan de relatie met een docent. Een leerling doet soms toch iets, omdat deze een goed contact heeft met de docent.
Deze drie elementen zijn goed om in gedachten te houden om een leerling te begeleiden en bij het bedenken van een oplossing.
Ik hoop je hiermee een aantal handvatten te hebben aangereikt om de gesprekken met leerlingen en ouders nog waardevoller te maken.
Op de HBM in Heemstede heeft mijn oud-collega, Ilan van Veen, voor leerlingen een vragenlijst ontwikkeld over welbevinden en prestaties. WellBased heeft hierop een variatie gemaakt. Deze kun je hieronder downloaden.
De leerlingen bereiden dit met de mentor voor en de leerling bespreekt deze thuis met de ouders voordat de ouderavond plaatsvindt. Op deze manier ontstaat er een rijk gesprek, waarbij de leerling de leiding neemt over zijn eigen leren. Samen met de mentor en ouders kan de leerling dan nadenken over oplossingen of ontwikkelpunten en natuurlijk ook over de onderdelen waar de leerling trots op is!
Vind de les die past bij de behoefte van jouw klas!
KvK: 83424024
BTW-nr: NL862868798B01
Jaarbeursplein 6
3521AL, Utrecht
Ma t/m vr 09.00-17.00
